Boomverering bij de Kelten
Naar Keltische voorstelling begon de zomer op 1 Mei en deze dag was de belangrijkste boom vereringdag van de Kelten. Er werden bij een bepaalde boom rituele bloedoffers gebracht.
Boomverering bij de Germanen
Ook bij de Germanen was de 1e mei een bijzondere feestdag, op welke de moederlijke aardsgodin Freia met de Hemelsgod Wodan huwde. In het begin werden aan Wodan nog mensenoffers, later runderen, paarden of koren geofferd.
De Germanen vierden een groot feest en in het centrum stond de Mei-Den, die ook de vruchtbaarheid van de akkers en de Dorpsgemeenschap positief beïnvloeden moest. De meisjes kregen van hun geliefden een hoed die met bloemen versierd was.
Ontstaan
Al naar de omstandigheden van het klimaat werd het Mei-Den ritueel op 1 mei of het Meitak ritueel gevierd.
Het Meifeest
Tekening komt uit een oud prentenboek, omstreeks 1890. De betekenis van de cijfers staan hieronder beschreven.
1: De Mei-Den | 4: De Rondedans |
1a: De krans | 5: De meitakken |
1b: De top (kroon) | 6: De optocht |
2: De dansvloer (plein) | 7: De Meikoning (Nestor) |
3: Podium voor de muzikanten | 8: Die Mei-Koningin |
Overlevingsstrijd van de Mei-Den in de 13e – 18e eeuw
Telkens weer werd er geprobeerd, de Mei-Den en de daarbij behorende tradities en rituelen af te schaffen.
Heidense gebruiken |
Onevenwichtige bezigheid |
Roofbouw |
Kerk Zij wilden geen Mei-Dennen, omdat deze van oorsprong heidens waren en dus godslastering betrof. |
Bosbezitters Zij maakten zich zorgen om hun bos en dreigden met forse geldboetes of lijfstraffen. |
|
Dansers Zij verzamelden zich gewoon, omdat door de rondedansen de boze geesten verdreven werden. |
Mei-Verenigingen Zij werden door het Mei-Den stelen (kappen) ware helden. |
|
Soldaten Zij spraken zich voor de Mei-Den uit, omdat op die 1e Mei voor hun gratis bier geschonken werd. |
De Mei-Den en de daarbij behorende tradities en rituelen konden door de vele protesten niet paal en perk gesteld worden.
De Mei-Den als eenheidsboom in de 19e eeuw
In Frankrijk was de vrijheidsboom een belangrijk symbool van de Franse revolutie. Deze ontstond in de winter van 1798-1790 uit de landelijke traditie van de Mei-Den.
In Duitsland werd de Vrijheidsboom ook overgenomen. Deze eindigde uiteindelijk na de revolutie in het jaar 1848.
In Nederland ontstond deze vrijheidsboom na de verovering van Napoleon.
De Mei-Den leefde voort en werd een nationaal symbool. De nationale trots van een regio kwam in de hoogte van de Mei-Den tot uitdrukking. Met opschriften verduidelijkten de burgers hun nationaal bewustzijn.
De Mei-Den als Boom van de Arbeid
1 Mei 1886 | In Chicago gaan 30 000 arbeiders staken voor de 8-urige werkdag. Hierbij vielen doden en gewonden. |
1 Mei 1890 | De internationale arbeiderswereld herdenkt de doden van Chicago en 1 mei wordt een Gedenkdag. |
1 Mei 1919 | 1 Mei wordt in Europa tot wettelijke feestdag verklaart. |
1 Mei 1933 | 1 Mei wordt in Duitsland door de Nationaal Socialisten tot wettelijke “volksfeestdag” verklaart. De Mei-Den moet het volk in nationale feeststemming verplaatsen. |
Feestprogramma van het Mei-Den opzetten in Rothtal-Boten op 29 April
1895 |
Postkaart over het Meifeest 1901 in Leipzig |
1906 |
De Mei-Den na 1945
Na 1945 werd er geprobeerd om de Mei-Den tradities in Duitsland en de rest van Europa af te schaffen door misbruik van de Nationaal Socialisten. Dit voorstel kreeg een enorme kritiek over zich heen. Men wilde de Mei-Den na de oorlog een symbool laten zijn voor saamhorigheid, vrede en democratie. De tradities konden zo in ere hersteld worden.
Mei-Verenigingen werden opgericht om de gebruiken en tradities voort te zetten.
Hedendaags is het opzetten van de Mei-Den vooral een gezellig samenzijn . |
De Mei-Den
Kroon/Top
Hier wonen de goede Geesten en hoogste Goden. Is de top niet groen dan is de den krachtloos.
Krans
Dit verbeeldt het vrouwelijke element. Is er geen krans, dan is de den geen vruchtbaarheidssymbool meer.
Roosjes/Slingers aan de krans
Hiermee wordt de zegen van de voorspoed gegeven.
Stam
Dit verbeeldt de kracht en gezondheid. De bast moet afgeschaaft worden, waardoor er geen Heksen en boze Geesten in het gestalte van Kevers in verstoppen kunnen.
Mei-Den opzetten vroeger
Voor de meitakken werd oorspronkelijk de Berk uitgekozen, omdat deze boom als eerste uit de winterperiode ontwaakt. De berk geld als symbool voor bekoorlijkheid en kracht, levenswil en troost, licht en helderheid.
Ook de Spar werd als meitak gebruikt. Zij is groen in mei en geld daarom als feestelijk symbool voor de aankomst van het licht en de warmte. Mei-Dennen werden vroeger in de Walpurgisnacht (nacht van 30 april op 1 mei) gekapt. De dennen moesten bij het kappen zo neerkomen, dat de top onbeschadigd bleef. Op versierde paarden vierspannen werden de dennen in de dorpen gebracht, begeleid door een muziekgroep of schutterij, meisjes en jongens (Jonkheid). Op het dorpsplein zet men de den met behulp van Stutten op. Daarvoor beschikt men over vele jongemannen met een geweldige spierkracht, net als massieve palen. |